شیعیان بحرین

بأمر اللّه" و نیز روایت یازدهم که می فرماید: "وأعلمها بالکتاب وافقهها فی الدین".

خلاصه ، در رهبری، به معنای مرجعیت و تصدی احکام الهی و حکومتی هر دو، اعلمیت فقهی شرط است، زیرا در محور دوم پذیرفتیم که روایات ناظر به رهبری به همین معنا هستند (مرجعیت در مجموعه احکام الهی و ولایی) و در محور سوم گفتیم که مقصود از اعلمیت، لااقلّ اعلمیت در فقه است؛ یعنی اگر کسی بخواهد مرجع در احکام حکومتی و الهی هر دو باشد، باید به مقتضای این اخبار از جهت فقهی، اعلم از دیگران باشد.

اما اگر رهبر در جامعه اسلامی تنها
   
متصدی احکام حکومتی باشد، این اخبار دلالتی بر اشتراط اعلمیت فقهی نسبت به او ندارد. بله اگر کسی معتقد باشد که این رهبر از جهت فقهی هم اعلم است در احکام الهی هم باید از او تقلید کرد و کسی که دیگری را در فقه اعلم از رهبر می داند، در مسائل فقهی باید از آن دیگری تقلید کند.