شیعیان بحرین

جمیع مردم و مسلمین باشد؟ یا این که در میان واجدین شرایط رهبری، شخص رهبر باید اعلم از دیگران باشد؟

|180|

ثالثاً: مفضّل فیه چیست؟ آیا مقصود اعلمیت در خصوص علم فقه است؟ یا اعلمیت در مجموعه شرایطی که رهبر باید به آن ها علم داشته باشد؟

محور اوّل: مفضَّل در این روایات کیست؟

ظاهراً نظر اکثر این اخبار متوجه است به رهبری به معنای مرجعیت در احکام الهی و حکومتی هر دو، نه مرجعیت در خصوص احکام حکومتی، چون قبلاً اشاره کردیم که در اذهان شیعه و انقلابیون - حتی بعد از این که در زمان عباسیان عملاً بین دو منصب حکومت و افتا فاصله شد - رهبری به همین معنا مرتکز و ثابت بود نه مرجعیت در احکام حکومتی فقط. بلکه بعضی از این روایات قاعده وکبرایی را که به آن اشاره می کند، بر خصوص امام به اصطلاح خاص شیعی تطبیق می کند - که امام به این اصطلاح باید معصوم